Według spisu z 17 maja 1939 roku osiedle osiągnęło liczbę 2235 mieszkańców. Zajmowało ono, wraz ze wspomnianymi majątkami ziemskimi, obszar 2017 ha. Po niemiecku nazywało się Widminnen. W Wydminach nie było wówczas prądu, ale jeden z osiedleńców, Piotr Miełdun, zaczął wiązać przewody, aby doprowadzić światło z elektrowni w Ełku. Do pomocy wziął Tatara i Juchnickiego. W trójkę uwinęli się szybko i w Wydminach zabłysły żarówki. W 1946r. ruszył także tartak urządzony w pomieszczeniach poniemieckiej fabryki maszyn i narzędzi rolniczych. W tym samym czasie uruchomiono pocztę oraz rozpoczęto instalowanie telefonów. Pierwsze aparaty założono w gminie, na posterunku MO, w tartaku i spółdzielni, która zaczęła się organizować jeszcze w październiku 1945r. i w tym czasie należała do najbardziej prężnych jednostek handlowych.
Na komunikację kolejową nie można było liczyć. Wprawdzie pociągi już kursowały, ale nieregularnie. Stacja w Wydminach nie była jeszcze obsadzona przez kolejarzy. Pociągi stawały przypadkowo. Komu udało się zabrać w drogę, mógł dojechać do Olsztyna po 8 godzinach podróży. Okolica zaludniała się powoli, ale systematycznie. Przybywali repatrianci z Wileńszczyzny, Polski centralnej. Nie wszyscy zostawali. Ale błękitne jezioro Wydmińskie, obramowane zielonym tatarakiem, zapewniało każdego, ze zło mija a życie trwa niezmiennie. W październiku 1945r. po opuszczeniu szkoły przez żołnierzy radzieckich szybko zakrzątnięto się, aby dzieci mogły się w niej uczyć. Już 3 listopada szkołę otwarto. Liczyła 21 uczni w klasach od pierwszej do czwartej. Kierownikiem został nauczyciel Łyszczyński. Druga siłą pedagogiczną była jego żona. Dzieci uczyły się pilnie. W ciągu roku szkolnego przerobiły program dwóch klas. Na wiosnę 1946 otwarto świetlicę z dożywianiem, z której korzystało 40 dzieci. W latach międzywojennych szkoła w Wydminach miała 10 klas, w których jednak wykładało zaledwie 4 nauczycieli. Jeden z nich nazywał się Radziwiłł.
Podczas I wojny światowej Wydminy pustoszą działania frontowe. W 1914 roku zniszczeniu ulega prawie 75 % zabudowy. W okresie międzywojennym Wydminy stają się miejscowością o dużych walorach turystycznych i letniskowych. Ten charakter zachowały również po II wojnie światowej. Wyzwolenie przyszło do Wydmin w czasie wielkiej styczniowej ofensywy Armii Radzieckiej w 1945r. Po półtora wiekowej niewoli Mazury i Warmia wróciły do Macierzy. Początek życia. Teren wokół Wydmin, za wyjątkiem obecnej ulicy Grunwaldzkiej (wtedy Markstrasse), był zaminowany, każde wykroczenie poza rejon groziło niebezpieczeństwem. W połowie lipca 1945r. mieszkało już 12 rodzin, przybyłych jako osiedleńcy. Istniała polska komendantura, mieściła się na plebanii. Na wysokim maszcie powiewała biało-czerwona flaga. Funkcje komendanta, a zarazem burmistrza i wójta, sprawował Arseniusz Michajłow. Sekundował mu w tym urzędowaniu Jan Niewęgłowski, jedyny wtedy urzędnik z prawdziwego zdarzenia. Sołtysem był Aleksy Czerniak, który z niewoli u bauera zwiał przed wyzwoleniem i po tułaczce wylądował w Wydminach.
Na posterunku MO, obok kościoła, czuwał nad bezpieczeństwem Marian Jenczelewski, który znalazł się w Wydminach wraz z wojskiem radzieckim. Został pierwszym milicjantem. W czerwcu 1945r. posterunek liczył już 25 ludzi. Komendantem był najpierw Piotr Rynkiewicz, a po nim Paweł Głos. Milicjanci pomagali organizować życie, przeganiali szabrowników, walczyli z bandami faszystowskimi. W 1946r. dwóch z nich poległo w okolicy Szczybał i Orłowa, w miejscowości Pańska Wola, gdzie faszystowscy bandyci spalili ich żywcem. Mord ten poruszył wszystkich mieszkańców. Przybywali kolejni osadnicy. Na zajmowanych domach wywieszali biało-czerwone proporczyki, jako znak zamieszkania. Przystąpiono do tworzenia polskich placówek. Powstał zespół rybacki pod nazwą Centrali Obrotu Produktami Rybnymi, który zorganizował inż. Rogoziński. Ryb nie brakowało. Wożono je nawet do Warszawy. Centrala miała poniemieckie auto osobowe i dwie ciężarówki marki Ford Canada przydzielone z UNRR-y. Korzystali z nich mieszkańcy zabierając się przy okazji do Łuczan, tak wtedy nazywało się Giżycko, albo do Białegostoku.
Przywilej lokacyjny dla Wydmin wystawił komtur z Pokarmina, Barnard von Balzhofen, 28 kwietnia 1480 roku. Z tekstu przywileju wynika, że wieś istniała już przed tą datą. Według przywileju 47 chłopów miało wziąć pod pług 54 włóki, 6 włók miało należeć do sołtysa. W 1550 roku utworzona była już w Wydminach parafia katolicka, a w 1558 roku także ewangelicka. W drugiej połowie XVI wieku powstaje tutaj szkoła. Około 1750 roku Wydminy otrzymały prawa osady targowej (Marktrecht), co przyczyniło się do szybszego rozwoju całej miejscowości. Liczba mieszkańców stopniowo wzrastała. Powiększał się również areał gruntów. W 1781 roku do Wydmin należało ponad 98 włók. Jedna włóka, czyli łan niemiecki od 22,6 do 25,8 hektara, czyli 98 włók od 2214,8 do 2528,4 ha. W 1656 r. do Wydmin docierają Tatarzy pustosząc miejscowość. W latach 1572, 1656, 1852 miejscowość niszczą duże pożary. W latach 1701 - 1711 Wydminy nawiedza groźna zaraza, która pochłania setki ofiar. W latach 1709 - 1710 jest nią dżuma, od której ginie 227 osób.
Za historyczną datę powstania Wydmin uważa się rok 1480 Dr Wojciech Kętrzyński pisze: "Bernard von Balzhofen nadaje w roku 1480 Nawirowi, sołtysowi, na prawie magdeburskim 60 włók ziemi nad jeziorem Wedmi i 6 włók sołeckich, a także "Die freie Fischerei in unseren Seen mit kleinen Gezeuge" - czyli wolne rybołówstwo w naszych jeziorach małym narzędziem". W końcu XIIIw. (około 1280 roku) obszar obecnej gminy Wydminy podbity został przez krzyżaków. Zacięte walki spowodowały, że na ponad 100 lat ziemie te stały się zupełnym pustkowiem. Z późniejszych dokumentów wynika, że ruch ludności kupieckiej wraz z osadnictwem przyczynił się do rozwoju Wydmin. Wędrujący kupcy i osadnicy zatrzymywali się tutaj na noclegi. W połowie XV wieku istniały w Wydminach trzy gospody.
Znaleziska archeologiczne dowodzą, że pierwsi ludzie pojawili się na terenie obejmującym obecną gminę Wydminy w okresie neolitu, a więc między 4500 - 1700 p.n.e. Były to wędrujące grupy przybyszów z północnego wschodu (Bałtowie), trudniących się myślistwem lub rybołówstwem. Z czasem ich zajęciem stała się prymitywna uprawa ziemi. Rok założenia Wydmin nie jest dokładnie znany. W zapiskach z 1340 roku wymieniana jest nazwa jeziora Wedymin, a w 1381r. także miejscowości Wedem. Hanneberg w swych "Erclerung der Preussischen Landtafel" jest zdania, że nazwa Wydminy pochodzi od pruskiej nazwy Wydemyns. O dawnym istnieniu osady świadczą również odkryte nad brzegiem jeziora szczątki osady palowej.
18 lipca 2019 przewodniczący PO Grzegorz Schetyna poinformował, że Koalicja Obywatelska - oprócz PO, Nowoczesnej i będącej już partią Inicjatywy Polska - nie będzie opierać się na środowiskach partyjnych (nie zdecydowano się na sojusz z SLD ani Wiosną, po tym jak udziału w szerokiej koalicji odmówiło PSL, ogłaszając start pod własnym szyldem w ramach Koalicji Polskiej). Zaprosił natomiast do współpracy samorządowców i organizacje pozarządowe, którym zaproponowano 20% miejsc na listach[120]. Koalicję współtworzyła również Partia Zieloni. Na listach KO znaleźli się ponadto działacze m.in. Śląskiej Partii Regionalnej i Socjaldemokracji Polskiej. Do PO przystąpił w międzyczasie senator niezrzeszony Marek Borowski (były m.in. marszałek Sejmu i wicepremier z ramienia SLD oraz założyciel SDPL)[121][122].
W wyborach Koalicja Obywatelska zajęła 2. miejsce, uzyskując w głosowaniu do Sejmu 27,4% głosów, co pozwoliło na uzyskanie 134 mandatów poselskich[123] (przedstawicielom innych partii niż PO w ramach koalicji przypadło 15 mandatów, zaś samym członkom PO 102; osobom ściśle związanym z PO przypadło mandatów około 110). Do Senatu zostało wybranych 43 kandydatów KO[124]. Oprócz 34 członków PO, innych kandydatów z nią związanych i niezwiązanych z żadną partią, był wśród nich także kandydat związany z Nowoczesną. Ponadto działacz PO Stanisław Gawłowski zdobył mandat senatora jako kandydat niezależny. Przewodniczącym klubu parlamentarnego KO został wiceszef PO Borys Budka. Pomimo pozostawania KO w opozycji, głosami także Koalicji Polskiej, Lewicy i trzech senatorów niezależnych Tomasz Grodzki z PO został wybrany na marszałka Senatu.
Rozkład sił w parlamencie skłaniał liderów PO do nawiązania współpracy z Polskim Stronnictwem Ludowym. Wyrazem tego było utworzenie bloków właśnie z tą partią w większości województw podczas wyborów samorządowych w 2006. Ich rezultaty były dla PO korzystne. Partia zdobyła najwięcej mandatów w sejmikach województw (186 na 561)[46] (uzyskawszy w skali kraju 27,3%)[47]. Wyniki te pozwoliły po pewnych zmianach ostatecznie na współrządzenie w 15 województwach. Udało się także zdobyć m.in. urząd prezydenta Warszawy dla Hanny Gronkiewicz-Waltz, która w drugiej turze pokonała kandydata PiS, byłego premiera Kazimierza Marcinkiewicza[48] (była prezes NBP, działająca w PO od 2005, komisarycznie zarządzała stołecznymi strukturami, które znajdowały się w kryzysie po okresie rządów Pawła Piskorskiego[49], w kwietniu 2006 wykluczonego z partii w związku z oskarżeniami o nadużycia, których miał się dopuszczać w swojej działalności biznesowej[50]).
Stopniowy spadek poparcia dla SLD-UP stworzył dla PO szansę przejęcia władzy przy okazji kolejnych wyborów parlamentarnych. Końca dobiegała także druga kadencja Aleksandra Kwaśniewskiego. Kandydatem PO na prezydenta został Donald Tusk. Przewidywano także utworzenie wspólnego rządu z Prawem i Sprawiedliwością, a jako premiera proponowano Jana Rokitę pod hasłem Premier z Krakowa[40]. Platforma poniosła jednak porażkę zarówno w wyborach parlamentarnych (24,14%), w których zwyciężyło PiS (26,99%), jak i w wyborach prezydenckich, gdyż w drugiej turze Donalda Tuska (45,96%) pokonał Lech Kaczyński (54,04%) z PiS[41]. Pozycja polityczna PO stosunku do roku 2001 uległa jednak wzmocnieniu - uzyskała bowiem 133 mandaty w Sejmie i 34 w Senacie[42]. Rezultatu nie przyniosły natomiast rozmowy o koalicji i Platforma wciąż pozostawała w opozycji - tym razem wobec rządu Kazimierza Marcinkiewicza, a następnie wobec rządu Jarosława Kaczyńskiego. Partia przez całą kadencję pozostawała krytyczna wobec koalicji PiS-Samoobrona-LPR. Jednocześnie ze strony PiS padały oskarżenia, że taki układ powstał właśnie z winy Platformy. PO nie uczestniczyła np. w pracach Komisji Nadzwyczajnej „Solidarne Państwo”[43], sprzeciwiała się również działaniom komisji śledczej ds. banków i nadzoru bankowego. Zaskarżyła powołującą ją uchwałę do Trybunału Konstytucyjnego, który w wydanym orzeczeniu uchylił znaczną część jej zapisów jako sprzecznych z ustawą zasadniczą[44]. W maju 2006 Donald Tusk ponownie został wybrany na szefa partii, pokonując na kongresie w głosowaniu Andrzeja Machowskiego stosunkiem głosów 533:97[45].
W początkowym okresie rządów koalicji SLD-PSL-UP poziom poparcia dla Platformy wynosił ok. 10% (podobnie jak PiS), traciła natomiast koalicja rządząca (ok. 35%), zyskiwała zaś Samoobrona RP (ok. 18%)[28]. PO stała się w tym czasie jedną z głównych krytycznych sił wobec rządu Leszka Millera. W jej imieniu szczególnie często występowała posłanka Zyta Gilowska, która krytykowała kolejne pomysły ministra finansów Grzegorza Kołodki, w tym tzw. abolicję podatkową[29]. 5 marca 2002 Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej została wpisana do ewidencji partii politycznych pod numerem 131[30][31]. Przed wyborami samorządowymi w 2002 Platforma zawarła porozumienie z Prawem i Sprawiedliwością (tzw. POPiS), które zajęło 1. miejsce w wyborach do sejmików w dwóch spośród czternastu województw, w którym startowało, a w każdym z nich uzyskało mandaty (w trzynastu województwach zwyciężyła koalicja SLD-UP, a w jednym LPR)[29]. Według sondaży partia pozostawała jednak w trudnej sytuacji - w grudniu 2002 poparcie dla niej kształtowało się na poziomie 10%, co dawało jej szóste miejsce - za SLD-UP (32%), Samoobroną RP (14%), PiS (14%), LPR (11%) oraz PSL (11%)[32]. W 2003 doszło też do zmiany na szczytach władzy w partii - jej przewodniczący oraz szef klubu parlamentarnego Maciej Płażyński zrezygnował z członkostwa w ugrupowaniu[33]. Nowym przewodniczącym partii został Donald Tusk. Początkowo objął on również stanowisko przewodniczącego klubu parlamentarnego, jednak jeszcze w tym samym roku zastąpił go Jan Rokita. W tym samym roku Jan Rokita został także jednym z członków sejmowej komisji śledczej powołanej w celu wyjaśnienia tzw. afery Rywina[34]. Partia opowiadała się wtedy za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej[35], wyrażając jednocześnie poparcie dla utrzymania systemu głosowania z traktatu nicejskiego[36]. Notowania PO powoli zaczęły rosnąć. 20 czerwca 2003 posłowie PO głosowali za wnioskiem o wotum nieufności wobec rządu Leszka Millera[36]. W 2004 odbyły się pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce - partia uzyskała 24,1% głosów, co dało jej pierwsze miejsce i 15 spośród 54 ma
sformułowaniem list PO zdecydowała się na przeprowadzenie prawyborów, które wyłoniły kandydatów partyjnych[22]. Jeszcze w maju, w obliczu rosnącej przewagi koalicji SLD-UP, zawiązano porozumienie wyborcze z AWS, UW, PiS i ROP, co zaowocowało wystawieniem wspólnej listy wyborczej kandydatów do Senatu - Blok Senat 2001[23]. Z kolei z list PO do Sejmu kandydowali także działacze Unii Polityki Realnej[24]. W wyborach PO uzyskała 12,7% głosów, co zapewniło jej drugie miejsce[25]. Przywódcy partii odmówili udziału w koalicji z SLD i tym samym Platforma stała się największym klubem opozycyjnym wobec rządu Leszka Millera[26]. Wkrótce po wyborach Klub Parlamentarny PO opuściła grupa działaczy SKL z Arturem Balazsem na czele[27], sprzeciwiających się rozwiązaniu tej partii (założyli oni następnie Koło Poselskie SKL).
Siedziba Biura Krajowego PO przy ul. Wiejskiej 12a w Warszawie Platforma Obywatelska powstała w styczniu 2001. Jej powstanie wiązało się m.in. z konfliktami w ramach koalicyjnego ugrupowania Akcja Wyborcza Solidarność, niezadowoleniem w szeregach Unii Wolności oraz wynikami wyborów prezydenckich w 2000. Inicjatorami nowego przedsięwzięcia było trzech polityków - Donald Tusk (który przegrał wcześniej walkę o przywództwo w UW stosunkiem głosów 261:338 z Bronisławem Geremkiem, po czym wraz z grupą swoich zwolenników, głównie wywodzących się z dawnego KLD, opuścił partię[17]), Maciej Płażyński (ówczesny marszałek Sejmu, który opuścił rządzącą Akcję Wyborczą Solidarność i partię Ruch Społeczny AWS) oraz Andrzej Olechowski (który rok wcześniej ubiegał się o urząd prezydenta jako kandydat niezależny, zajmując 2. miejsce[18]). 24 stycznia 2001 w Hali Olivia w Gdańsku odbył się zjazd założycielski nowego ugrupowania - Platformy Obywatelskiej[19]. Inicjatorów nowego ugrupowania zaczęto określać mianem trzech tenorów[20]. Wzmacnianiu nowej formacji sprzyjał napływ polityków związanych wcześniej z UW i AWS, a także nawiązanie bezpośredniej współpracy ze Stronnictwem Konserwatywno-Ludowym (na czele z Janem Rokitą i Bronisławem Komorowskim)[21]. W połowie marca 2001 poparcie dla PO kształtowało się na poziomie 15-20%, co dawało jej drugie miejsce za SLD-UP (ok. 45%), a przed AWS i PSL (po ok. 10%)[21]. Od początku życzliwie do formowania się nowej partii odnosił się były prezydent Lech Wałęsa[19].
Głównymi założycielami PO byli Andrzej Olechowski (uzyskał 2. wynik w wyborach prezydenckich w 2000), Maciej Płażyński (ówczesny marszałek Sejmu, wcześniej w AWS) i Donald Tusk (ówczesny wicemarszałek Senatu, wcześniej w Unii Wolności). W latach 2007-2015 Platforma Obywatelska była największą siłą polityczną w Sejmie oraz Senacie i wspólnie z Polskim Stronnictwem Ludowym tworzyła koalicję rządową, która była zapleczem parlamentarnym rządu (do 2014 Donalda Tuska, od 2014 Ewy Kopacz). Od 2015 do 2023 PO była największą siłą opozycyjną w polskim parlamencie (przy czym od 2019 stanowiła trzon większości senackiej), była nią też w latach 2001-2007. Od 2019 PO jest trzonem Koalicji Obywatelskiej, która od 2023 jest najsilniejszą formacją koalicji rządzącej, współtworząc rząd Donalda Tuska wraz z Trzecią Drogą (sojuszem tworzonym przez Polskę 2050 i PSL) i Lewicą. Od 2004 do 2019 posiadała najliczniejszą spośród polskich partii reprezentację w Parlamencie Europejskim (w PE należy do frakcji Europejskiej Partii Ludowej). W latach 2009-2012 członek PO Jerzy Buzek był przewodniczącym PE. Od 2010 do 2015 wysunięty przez PO Bronisław Komorowski sprawował urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W latach 2014-2019 Donald Tusk (od 2003 do 2014 przewodniczący, następnie honorowy przewodniczący, a od 2021 ponownie przewodniczący PO) pełnił funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej. W latach 2019-2022 był on przewodniczącym międzynarodówki EPL, której członkinią jest PO.
Platforma Obywatelska (PO) - polska partia polityczna o charakterze centrowym[4], założona (początkowo jako stowarzyszenie) 24 stycznia 2001 (jako partia pod nazwą Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej zarejestrowana 5 marca 2002)[5]. Skupia osoby głównie o poglądach socjalliberalnych[6] i liberalno-konserwatywnych[7] (był to główny nurt w początkowych latach istnienia formacji[8][9][10][11]). W początkowym okresie istnienia ugrupowanie prezentowało liberalne poglądy gospodarcze i konserwatywne stanowisko w sprawach światopoglądowych, w późniejszym okresie stopniowo przesuwając się w lewo[12]. Według badań w początkowych latach PO popierał głównie elektorat prawicowy i centrowy, zaś lewicowy w znikomym stopniu. W drugiej połowie lat 2000. elektorat lewicowy zaczął niewiele ustępować centrowemu i prawicowemu[13]. W drugiej dekadzie XXI wieku PO stała się partią popieraną w dominującym stopniu przez elektorat centrowy i lewicowy, zaś przez prawicowy w niewielkim stopniu[14]. Gospodarczo PO deklaruje w ostatnich latach elementy społecznej gospodarki rynkowej[15][16].
.png)
.png)
